Omgevingswet: wat is er veranderd?

Omgevingswet: Wat is er nou eigenlijk veranderd na de inwerkingtreding? 

Historisch gezien heeft de fysieke leefomgeving te maken gehad met een lappendeken van wetten en regels. Deze complexiteit heeft niet alleen geleid tot verwarring bij burgers en bedrijven, maar heeft ook de weg belemmerd voor innovatieve en duurzame initiatieven. De Omgevingswet, die op 1 januari 2024 in werking is getreden, heeft als doel het huidige stelsel van wet- en regelgeving op het gebied van de fysieke leefomgeving te vereenvoudigen en te bundelen. De Omgevingswet regelt alles voor de ruimte waarin wordt gewoond en gewerkt. De Omgevingswet integreert en coördineert diverse bestaande wetten, waaronder de Wet ruimtelijke ordening (Wro), de Wet milieubeheer (Wm) en de Waterwet (Wtw). In deze blog bespreken we de belangrijkste veranderingen onder de Omgevingswet voor de fysieke leefomgeving.

Omgevingsplan als kerninstrument 

Het omgevingsplan is een cruciaal element van de Omgevingswet en fungeert als opvolger van het traditionele bestemmingsplan. In tegenstelling tot de vroegere situatie, waar gemeenten meerdere bestemmingsplannen konden hebben, zal elke gemeente nu slechts één omgevingsplan hebben. Dit plan bevat algemene regels voor de fysieke leefomgeving, waarbij bepaalde regels voor de hele gemeente gelden, terwijl andere regels specifiek kunnen zijn voor wijken of zelfs individuele percelen.

Fundamenten van evenwichtige functietoedeling 

Onder de Omgevingswet is het begrip “goede ruimtelijke ordening” vervangen en is vastgelegd dat het omgevingsplan regels moet bevatten voor een evenwichtige toedeling van functies aan locaties. Dit betekent dat alle regels gezamenlijk moeten leiden tot een gebalanceerde inrichting van functies in de ruimte, met oog voor alle betrokken belangen.

Integratie en samenhang in het omgevingsplan

Het omgevingsplan integreert gemeentelijke bestemmingsplannen, beheersverordeningen en omgevingsrechtelijke delen van andere gemeentelijke verordeningen op een logische en samenhangende manier. Hierin kunnen diverse onderwerpen worden geregeld, zoals geluid, externe veiligheid, geur, bodemkwaliteit, cultureel erfgoed en maatwerk.

Activiteitentoewijzing door de gemeente

In tegenstelling tot het bestemmingsplan geeft het omgevingsplan de gemeente de mogelijkheid om voor elk gebied te bepalen welke activiteiten zij al dan niet toestaat. Dit kan variëren van agrarische activiteiten tot wonen of bedrijvigheid. De gemeente kan tevens algemene beschrijvingen met randvoorwaarden voor ontwikkelingsgebieden opnemen.

Omgevingsplan Vaststellen

Het omgevingsplan wordt vastgesteld door de gemeenteraad volgens de uniforme openbare voorbereidingsprocedure van de Algemene wet bestuursrecht. Dit betekent dat eerst een ontwerpomgevingsplan ter inzage wordt gelegd, waarop belanghebbenden zienswijzen kunnen indienen. De procedure is dus niet veranderd ten opzichte van het voormalige bestemmingsplan. 

Bestemmingsplannen en de Bruidsschat

Tot 1 januari 2032 hebben gemeenten de tijd om een omgevingsplan vast te stellen. Vanaf 1 januari 2024 worden bestemmingsplannen automatisch onderdeel van het omgevingsplan. De “Bruidsschat” zorgt ervoor dat bepaalde onderwerpen die vóór 1 januari 2024 zijn geregeld, automatisch in het omgevingsplan worden opgenomen, maar gemeenten hebben de vrijheid deze gedeeltelijk aan te passen aan lokale omstandigheden.

Conclusie

Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet is het Nederlandse ruimtelijke ordeningsstelsel aanzienlijke veranderd. Het omgevingsplan, als centraal instrument, biedt gemeenten de mogelijkheid om op een meer flexibele en samenhangende manier de fysieke leefomgeving te reguleren, met oog voor lokale behoeften en belangen.

Najama Voogd Advocatuur helpt u vooruit

De overgang naar dit nieuwe stelsel vereist een andere manier van werken voor alle betrokkenen. Wij staan voor u klaar om u juridisch te ondersteunen. Neem vandaag nog vrijblijvend contact met ons op via info@najamavoogdadvocatuur.nl of 06-48145651.